ब्रह्मा विष्णू महेश हिंदू धर्मियांचे तीन मुख्य देव! परंतु या त्रिदेवांमधील सृष्टिकर्ता म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या ब्रह्मदेवाची मंदिरे संपूर्ण भारतात अगदी हाताच्या बोटावर मोजावी इतकीच आहेत. त्यातील सर्वात प्रसिद्ध मंदिर राजस्थानातील अजमेरजवळ पुष्कर येथे आहे. प्राचीन असे आणखीन एक दुर्मिळ ब्रह्मदेव मंदिर; गोव्यातील वनराईने वेढलेल्या, डोंगरदऱ्यांच्या कुशीत वसलेल्या करमळी ह्या गावात अधिक वाचा…
शेवग्याच्या भाजीला गोव्याच्या कोकणी भाषेमध्ये मस्काची भाजी म्हणतात. शेवग्याच्या पानांची ही भाजी गोव्यामध्ये पावसाळ्यात भरपूर मिळते. मस्काची भाजी पोटाच्या आरोग्यासाठी अत्यंत गुणकारी असल्याने पावसाळ्याच्या मोसमात गोवेकर ही भाजी एकदा तरी जरूर खातो. बहुगुणी शेवग्याचे औषधी महत्व आता लोकांनाही कळू लागले आहे. विविध व्हिटॅमिन्सनी भरपूर, वजन कमी करण्यासाठी व रक्तातील साखरेचे अधिक वाचा…
सहा वर्षांनंतर वेर्ण्यातील महालसा मंदिराला पुन्हा भेट एका लग्नाच्या निमित्ताने पाच-सहा वर्षानंतर वेर्ण्याच्या महालसा मंदिराला भेट देण्याचा योग आला. सहा वर्षांपूर्वी पाहिले त्याहून महालसा मंदिरआणि मंदिर परिसर अधिक सुंदर दिसत होते. मंदिराच्या आवारातील महालसा नारायणी विद्यालयही आता बांधून पूर्ण झालेले आहे. मंदिराच्या वास्तूला साजेशी ह्या विद्यामंदिराची इमारत संपूर्ण मंदिर प्रांगणाच्या अधिक वाचा…
गोव्यातील पावसाळा हा नुसताच निसर्गाचा सोहळा नसून तो एक पारंपरिक सण-उत्सवांनी भरलेला विशेष अनुभव असतो. अशाच सणांपैकी एक अनोखा आणि आनंददायी सण म्हणजे सांव जांव, जो दरवर्षी २४ जून रोजी साजरा केला जातो. हा सण सेंट जॉन बॅप्टीस्ट (Saint John the Baptist) यांच्याशी संबंधित आहे, पण गोव्यात त्याला मिळालेली खास अधिक वाचा…
गोव्यामध्ये पावसाळ्यात विविध प्रकारच्या पावसाळी भाज्या मिळतात. ह्या पावसाळी भाज्यांमधली एक भाजी म्हणजे आकूर. पावसाळ्यामध्ये नदीकाठी मिळणारी ही भाजी कोवळ्या अंकूर स्वरूपात मिळते. तांबूस हिरव्या रंगाचे हे लांब पातळ कोवळे आकूर साधारण शतावरीसारखे दिसतात. ताज्या ताज्या आकूरची, मसूर, चणा डाळ किंवा नुसत्याच खोबऱ्याच्या वाटणाबरोबर केलेली पातळ भाजी अथवा तोणाक अत्यंत अधिक वाचा…
गोव्यातील लोकांचा आहार प्रामुख्याने मासे असला तरी इथे शाकाहारी पदार्थ सुद्धा बनवले जातात आणि आवडीने खाल्लेही जातात. गोव्याचे पारंपरिक शाकाहारी पदार्थ कुठले ते आता आपण जाणून घेऊ. पारंपरिक खाद्यपदार्थांची समृद्ध विविधता पारंपरिक गोवन शाकाहारी पदार्थामध्ये जी नावे सर्वप्रथम येतात; त्यामध्ये मुगागाठी, खतखते, आळसांदे, चवळीचे तोंडाक (म्हणजे पातळ उसळ), बटाट्याची पातळ आणि अधिक वाचा…
जेव्हा दिवसाची सुरुवात उदासीन होते एखादा दिवस असा उजाडतो की दिवसाची सुरुवातच उदासवाणी होते, पुढे घडणाऱ्या घटना ही उदास मनस्थिती दूर करण्याऐवजी त्यात भरच घालतात. दिवस कसा बसा पुढे ढकलला जातो; पण जशी संध्याकाळ जवळ येते तसे मन अधिकच अस्वस्थ होऊ लागते आणि अशावेळी मला आठवण येते तोर्ड्याची. तोर्डा गाव अधिक वाचा…
“अनसाचे सासव” अर्थात अननसाचा आंबट गोड गोवन पदार्थ! सासव हा एक पारंपरिक गोवन पदार्थ आहे. ह्या पदार्थामधील एक टाळता न येणारा घटक म्हणजे मोहरी, ज्याला कोकणी भाषेत सासवा म्हणतात. घोटा अर्थात रायवळ आंबे घालून केलेले घोटाचे सासव हे जास्तीजास्त लोकांचे अधिक आवडते असले; तरी अननस वर्षभर मिळत असल्याने आंब्याचा मोसम अधिक वाचा…
आंबट तिखट बिमलाचो रोस म्हणजे बिमल ह्या फळापासून बनवलेली आमटी. खोबऱ्याच्या वाटणातील ही आमटी खास चवीची असते. बिमल हे एक आंबट फळ आहे जे दक्षिण भारतातील किनारपट्टीच्या प्रदेशात आढळते. बिंबल किंवा बिलिंबी म्हणूनही ओळखले जाणारे हे फळ विशेषतः गोवा, महाराष्ट्र, केरळ आदि राज्यांमध्ये पाहायला मिळते. बिमलाच्या झाडाला उष्ण, दमट हवामान अधिक वाचा…
मालवणचे रम्य दर्शन घेतल्यानंतर वाटेत भराडी देवीचे दर्शन घेऊन आम्ही कुडाळ गाठले. शहरांमध्ये शिरता शिरताच सद्गुरू वामनराव पै यांच्या विश्वप्रार्थनेचा फलक लक्ष वेधून घेत होता. कुडाळ म्हणताच पहिल्यांदा ध्यानात येते ते पिंगुळी! पिंगुळी मध्ये भेट देण्यासारखी दोन स्थाने आहेत; एक श्री राऊळ महाराज मठ, आणि दुसरे ठाकरवाडी आदिवासी कलादालन! अधिक वाचा…