आकूर ही गोव्यामध्ये पावसाळ्यात मिळणारी भाजी आहे. तांबूस हिरव्या रंगाची ही भाजी कोवळ्या अंकुर स्वरूपातच बाजारात येते. पावसाळ्यात नदी काठी आकूर ह्या भाजीचे कोंब उगवतात. चणा डाळ, हिरवे वाटाणे, मसूर अशा वेगवेगळ्या कडधान्यांबरोबर आकूरची अत्यंत चविष्ट अशी पातळ भाजी केली जाते. फक्त खोबऱ्याचे वाटण घालून केलेली ह्या आकूरची भाजी सुद्धा अधिक वाचा…
महाराष्ट्रात जसा मटकीच्या उसळीबरोबर कट असतो. तसा गोव्यामध्ये मुगागाठींबरोबर सार केले जाते. फरक इतकाच की हे सार संपूर्ण सात्विक म्हणजे कांदालसणीशिवाय केले जाते. मुगागाठी, मुगाची उसळ, मुगाचे सार, खतखते हे सर्वच पदार्थ सणसमारंभ, धार्मिक कार्ये अशा वेळी बनवले जातात. त्यामुळे हे सर्व पदार्थ सात्विक असतात. मुगागाठी करताना, मूग शिजल्यावर वरचे अधिक वाचा…
गोव्यामध्ये पावसाळ्याच्या सुरुवातीपासून ते गणेश चतुर्थी पर्यंत मोठ्या आकाराची काकडी मिळते, तिला तवशे असे म्हणतात. पिवळसर हिरव्या रंगाची आणि फिक्या हिरव्या रंगाची असे तवशाचे दोन प्रकार असतात. ह्या काकडीपासून बनवलेला गोड पदार्थ म्हणजे तवसोळी. बेळगाव भागात अशा तवशाचा मिरची आणि तांदळाचे पीठ घालून थालीपीठाप्रमाणे पदार्थ केला जातो. त्याला तवसोळी म्हणतात. अधिक वाचा…
काही पदार्थांची काही सणांबरोबर परंपरेने जोडी जमत आलेली आहे. प्रांतानुसार हे पदार्थ आणि सण यांच्या जोड्या वेगवेगळ्या असतात. कारण प्रत्येक प्रांताचे स्वतःचे असे खास पदार्थ असतात. गोव्याचेही स्वतःचे काही खास पारंपरिक पदार्थ आहेत. त्यातल्या काही पदार्थांच्या विशिष्ट सणाशी जोड्या जमलेल्या आहेत. जसे; नागपंचमी आणि पातोळ्या, चवथ अर्थात गणेशचतुर्थी आणि नेवऱ्या अधिक वाचा…
घोटां म्हणजे गावठी आंबा. जो साले काढून चोखून खाल्ला जातो. आंबट गोड चवीच्या ह्या आंब्याचा गोव्यामध्ये बनविला जाणारा पारंपरिक पदार्थ म्हणजे घोटांचे सांसव. कोंकणी भाषेत सांसवा म्हणजे मोहरी (mustard seeds). हिंग मोहरीची फोडणी देऊन केलेल्या ह्या पदार्थामध्ये, खोबऱ्याच्या वाटपामध्येही मोहरीचे दाणे घातले जातात. अशाप्रकारे मोहरीची किंचित कडू, आंब्याची आंबट गोड अधिक वाचा…
हुमण म्हणजे fish curry हा गोवन जेवणाचा अविभाज्य भाग! त्यात जर हुमण बांगड्याचे असेल तर काय विचारता!! माशाच्या जेवणात बांगडा आणि बांगड्याच्या करीवर प्रेम असलेले लोक अधिक! गोव्यामध्ये हुमण (fish curry) करायची पद्धत मासा कुठला आहे त्याच्यावर ठरते. पारंपरिक पद्धतीने केलेले माशाचे हुमण हे कांद्याचे आणि बिन कांद्याचे असे दोन अधिक वाचा…
गोव्यामध्ये असंख्य प्रकारचे मासे मिळतात. प्रत्येकाची चव अनोखी! छोट्या माशांमध्ये जे अनेक प्रकार मिळतात त्यातला एक प्रकार म्हणजे वेर्ली (कोंकणी उच्चार वेल्ली). चंदेरी रंगाच्या ह्या छोट्या रुचकर माशाचे जे विविध प्रकार गोव्यामध्ये बनवले जातात, त्यातीलच एक प्रकार म्हणजे वेर्लीचे सुके. वेर्लीचे सुके बनवायची पद्धत अत्यंत सोपी. आणि हा पदार्थ करायला अधिक वाचा…
गोव्याचा आणखीन एक पारंपरिक पदार्थ, खतखते! जे गोव्याबरोबरच; महाराष्ट्र, कर्नाटकातील सारस्वत कुटुंबात गणेश चतुर्थीला आवर्जून केले जाते. गणपतीचा तो आवडता पदार्थ आहे अशीही एक धारणा आहे. श्रावण महिन्यात मिळणाऱ्या, तसेच काही बारमाही मिळणाऱ्या विविध भाज्या घालून केलेली ही भाजी म्हणजे अवीट गोडीचा खास पदार्थ आहे. ह्यात घातलेल्या प्रत्येक भाजीची चव अधिक वाचा…
आपल्या विशेष चवीने बांगडा अनेक लोकांचा आवडता बनलेला आहे. गोव्यामध्ये तर ह्या बांगड्याचे अनेक प्रकार केले जातात. जसे बांगड्याचे सुके, बांगड्याचे आमट तीख, बांगड्याचे हुमण (fish curry) इत्यादी. इतकेच नाही तर बांगड्याचे लोणचे सुद्धा केले जाते. त्यातील आपल्या विशेष चवीने सर्वप्रिय असलेला असा बांगड्याचा एक प्रकार म्हणजे रशेद बांगडा (Recheado अधिक वाचा…
रशेद मसाला (Recheado masala) हा गोवन मसाल्याचा एक प्रकार आहे. रशेदो ह्या पोर्तुगीज शब्दाचा अर्थ आहे stuffed. भरलेल्या माशासाठी ह्या मसाल्याचा वापर विशेषतः केला जातो. माशांबरोबरच चिकन, पनीर आणि भाज्यांमध्येही ह्या मसाल्याचा वापर करता येतो. परंतु ह्या मसाल्याची जोडी परंपरेने माशाबरोबर आणि ती ही बांगड्याबरोबर छान जमते. रशेद बांगडा हा अधिक वाचा…