गोव्यातील लोकांचा आहार प्रामुख्याने मासे असला तरी इथे शाकाहारी पदार्थ सुद्धा बनवले जातात आणि आवडीने खाल्लेही जातात. गोव्याचे पारंपरिक शाकाहारी पदार्थ कुठले ते आता आपण जाणून घेऊ. पारंपरिक खाद्यपदार्थांची समृद्ध विविधता पारंपरिक गोवन शाकाहारी पदार्थामध्ये जी नावे सर्वप्रथम येतात; त्यामध्ये मुगागाठी, खतखते, आळसांदे, चवळीचे तोंडाक (म्हणजे पातळ उसळ), बटाट्याची पातळ आणि अधिक वाचा…
“अनसाचे सासव” अर्थात अननसाचा आंबट गोड गोवन पदार्थ! सासव हा एक पारंपरिक गोवन पदार्थ आहे. ह्या पदार्थामधील एक टाळता न येणारा घटक म्हणजे मोहरी, ज्याला कोकणी भाषेत सासवा म्हणतात. घोटा अर्थात रायवळ आंबे घालून केलेले घोटाचे सासव हे जास्तीजास्त लोकांचे अधिक आवडते असले; तरी अननस वर्षभर मिळत असल्याने आंब्याचा मोसम अधिक वाचा…
आंबट तिखट बिमलाचो रोस म्हणजे बिमल ह्या फळापासून बनवलेली आमटी. खोबऱ्याच्या वाटणातील ही आमटी खास चवीची असते. बिमल हे एक आंबट फळ आहे जे दक्षिण भारतातील किनारपट्टीच्या प्रदेशात आढळते. बिंबल किंवा बिलिंबी म्हणूनही ओळखले जाणारे हे फळ विशेषतः गोवा, महाराष्ट्र, केरळ आदि राज्यांमध्ये पाहायला मिळते. बिमलाच्या झाडाला उष्ण, दमट हवामान अधिक वाचा…
“सेर्रादुर्रा” हा एक पोर्तुगीज शब्द आहे ज्याचा अर्थ आहे, “लाकडाचा भुसा”. मारी बिस्कीटची पावडर, जी अगदी लाकडाच्या भुशासारखी दिसते तिचा वापर करून केलेल्या ह्या गोड पदार्थाला म्हणूनूच सेर्रादुर्रा हे नाव पडले. सॉ डस्ट पुडिंग म्हणूनही ओळखले जाणारे हे एक पोर्तुगीज पुडिंग आहे. जे पोर्तुगाल इतकेच गोव्यामध्येही प्रसिद्ध आहे. विविध गोवन अधिक वाचा…
आकूर ही गोव्यामध्ये पावसाळ्यात मिळणारी भाजी आहे. तांबूस हिरव्या रंगाची ही भाजी कोवळ्या अंकुर स्वरूपातच बाजारात येते. पावसाळ्यात नदी काठी आकूर ह्या भाजीचे कोंब उगवतात. चणा डाळ, हिरवे वाटाणे, मसूर अशा वेगवेगळ्या कडधान्यांबरोबर आकूरची अत्यंत चविष्ट अशी पातळ भाजी केली जाते. फक्त खोबऱ्याचे वाटण घालून केलेली ह्या आकूरची भाजी सुद्धा अधिक वाचा…
महाराष्ट्रात जसा मटकीच्या उसळीबरोबर कट असतो. तसा गोव्यामध्ये मुगागाठींबरोबर सार केले जाते. फरक इतकाच की हे सार संपूर्ण सात्विक म्हणजे कांदालसणीशिवाय केले जाते. मुगागाठी, मुगाची उसळ, मुगाचे सार, खतखते हे सर्वच पदार्थ सणसमारंभ, धार्मिक कार्ये अशा वेळी बनवले जातात. त्यामुळे हे सर्व पदार्थ सात्विक असतात. मुगागाठी करताना, मूग शिजल्यावर वरचे अधिक वाचा…
गोव्यामध्ये पावसाळ्याच्या सुरुवातीपासून ते गणेश चतुर्थी पर्यंत मोठ्या आकाराची काकडी मिळते, तिला तवशे असे म्हणतात. पिवळसर हिरव्या रंगाची आणि फिक्या हिरव्या रंगाची असे तवशाचे दोन प्रकार असतात. ह्या काकडीपासून बनवलेला गोड पदार्थ म्हणजे तवसोळी. बेळगाव भागात अशा तवशाचा मिरची आणि तांदळाचे पीठ घालून थालीपीठाप्रमाणे पदार्थ केला जातो. त्याला तवसोळी म्हणतात. अधिक वाचा…
काही पदार्थांची काही सणांबरोबर परंपरेने जोडी जमत आलेली आहे. प्रांतानुसार हे पदार्थ आणि सण यांच्या जोड्या वेगवेगळ्या असतात. कारण प्रत्येक प्रांताचे स्वतःचे असे खास पदार्थ असतात. गोव्याचेही स्वतःचे काही खास पारंपरिक पदार्थ आहेत. त्यातल्या काही पदार्थांच्या विशिष्ट सणाशी जोड्या जमलेल्या आहेत. जसे; नागपंचमी आणि पातोळ्या, चवथ अर्थात गणेशचतुर्थी आणि नेवऱ्या अधिक वाचा…
घोटा म्हणजे गावठी आंबा. जो साले काढून चोखून खाल्ला जातो. आंबट गोड चवीच्या ह्या आंब्याचा गोव्यामध्ये बनविला जाणारा पारंपरिक पदार्थ म्हणजे घोटाचे सासव. कोंकणी भाषेत सांसवा म्हणजे मोहरी (mustard seeds). हिंग मोहरीची फोडणी देऊन केलेल्या ह्या पदार्थामध्ये, खोबऱ्याच्या वाटपामध्येही मोहरीचे दाणे घातले जातात. अशाप्रकारे मोहरीची किंचित कडू, आंब्याची आंबट गोड अधिक वाचा…
हुमण म्हणजे fish curry हा गोवन जेवणाचा अविभाज्य भाग! त्यात जर हुमण बांगड्याचे असेल तर काय विचारता!! माशाच्या जेवणात बांगडा आणि बांगड्याच्या करीवर प्रेम असलेले लोक अधिक! गोव्यामध्ये हुमण (fish curry) करायची पद्धत मासा कुठला आहे त्याच्यावर ठरते. पारंपरिक पद्धतीने केलेले माशाचे हुमण हे कांद्याचे आणि बिन कांद्याचे असे दोन अधिक वाचा…