रेईश मागुश फोर्ट

वर्तमान स्थिती

सुरक्षित तटबंदी म्हणून मोक्याच्या जागी असलेला हा किल्ला १९०० च्या दशकाच्या सुरुवातीपासून सुरक्षेसाठी म्ह्णून वापरला गेला नाही. त्याचे तुरुंगात रूपांतर केले गेले. इ.स. १९९३ पर्यंत तो तुरंग म्हणून वापरला गेला. परंतु जवळ जवळ अडीच शतके मान्सूनचे वारे, पावसाचा तडाखा, आणि शत्रू पक्षाचे आक्रमण इ. मुळे झालेल्या नुकसानाने किल्ल्याचा जीर्णोद्धार करण्याची गरज भासू लागली.

बरीच वर्षे भग्नावस्थेत पडून राहिल्यानंतर इ.स. २००८ मध्ये किल्ल्याच्या जीर्णोद्धाराचे काम INTACH (ऐतिहासिक वास्तूंच्या जीर्णोद्धाराशी संबंधित एनजीओ)आणि गोवा सरकारने सुरू केले. जीर्णोद्धाराचे काम प्रसिद्ध वास्तुविशारद जेरार्ड डिकुन्हा यांच्या मार्गदर्शनाखाली झाले. जून 2012 मध्ये हा किल्ला लोकांच्या दर्शनासाठी खुला करण्यात आला.

आता हा किल्ला एक सांस्कृतिक केंद्र आणि पर्यटन स्थळ म्हणून उभा आहे. किल्ल्यामध्ये गोव्यातील प्रसिद्ध चित्रकार मारिओ मिरांडा यांच्या चित्रांचे प्रदर्शन पाहायला मिळते. तसेच गोवा मुक्ती लढ्याची आणि स्वातंत्र्य सैनिकांची माहिती आणि चित्रेही पाहायला मिळतात.

अतिशय नियोजनबद्ध असा कौशल्याने उभा केलेला हा किल्ला पहावा असा आहे. बाजूलाच असलेले रेईश मागुश चर्च हेही पर्यटकांच्या आकर्षणाचे ठिकाण आहे. किल्ल्यावरून दिसणारे निसर्गाने नटलेले ग्रामीण गोवन सौंदर्य आणि आकर्षक मांडवी नदी यांची मनमोहक दृश्ये पर्यटकांना छायाचित्रे घेण्यास भुरळ पाडतात आणि आपल्या गोव्यात घालवलेल्या सुट्टीचे सदैव स्मरण करून देत राहतात.